Bỉ là một trong những quốc gia sớm thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Trong 40 năm qua (1973 – 2013), hai nước đã xây dựng mối quan hệ gần gũi ở mọi cấp, trong hợp tác phát triển, giáo dục, thương mại, đầu tư và văn hóa…
Nhân dịp kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Đại sứ Vương quốc Bỉ tại Việt Nam Angelet Bruno cho rằng hai nước có thể tự hào với những gì cùng đạt được cho đến nay, tuy nhiên, theo ông hai bên cần phấn đấu hơn nữa cho tương lại.
Sau khi kết chiến tranh Việt Nam kết thúc (năm 1975), Bỉ đã đưa đến Việt Nam những đầu máy xe lửa, góp phần tái thiết cơ sở hạ tầng đường sắt. Ngày nay, Bỉ hợp tác với Việt Nam trong vấn đề quản lý nước có liên quan đến biến đổi khí hậu, quản trị tốt, và xây dựng năng lực. Quốc gia này cũng đã dành 500 triệu euro cho các dự án ở các lĩnh vực khác nhau tại Việt Nam.
Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, Bỉ đã cấp hơn 1.700 học bổng cho sinh viên Việt Nam. Nhiều chuyên gia từ Đại học Cần Thơ đã nhận bằng thạc sĩ và tiến sĩ tại các trường đại học về nông nghiệp của Bỉ.
Với nguồn viện trợ phát triển chính thức hàng năm trị giá 15 triệu euro, Bỉ là nhà tài trợ lớn thứ 6 của châu Âu cho Việt Nam. Về thương mại và đầu tư, giá trị thương mại tăng 70% giai đoạn 2003-2011 và thâm hụt thương mại ngày càng giảm, có thể nói quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Bỉ đang phát triển lành mạnh.
Một diễn biến quan trọng nữa là Việt Nam đã tiếp cận được cảng Antwerp (80% cà phê xuất khẩu sang châu Âu đi qua cảng này). Đây là ví dụ điển hình cho các doanh nghiệp khác của Việt Nam đang tìm kiếm cách tiếp cận trực tiếp và hiệu quả vào thị trường châu Âu.
Đầu tư của Bỉ tại Việt Nam trong 40 năm qua cũng đóng góp một vai trò quan trọng. Dự án cảng Đình Vũ – liên doanh giữa doanh nghiệp của hai nước tại Hải Phòng – là một trong những ví dụ. Dự án này nằm trên diện tích 900 héc ta, trong đó phía Bỉ góp 70 triệu USD. Từ khi đưa vào sử dụng, cảng đã bốc xếp hơn 400.000 tấn hàng hóa và được coi là trạm trung chuyển hóa dầu của các tỉnh phía Bắc. Cảng đang trong quá trình mở rộng và tiếp tục thu hút những dự án quan trọng như dự án xây dựng nhà máy sản xuất lốp xe của Bridgestone.
Các thỏa thuận giữa Việt Nam và Bỉ cũng là một phần quan trọng của quan hệ song phương. Một trong số đó là thỏa thuận giữa Việt Nam với đốc tác gồm 3 công ty công nghệ cao của Bỉ để cung cấp một vệ tinh nhỏ sẽ được phóng vào năm 2017. Một thỏa thuận quan trọng khác liên quan đến cung cấp máy gia tốc. Những thiết bị y tế tiên tiến này sẽ giúp các bệnh viện của Việt Nam điều trị và nghiên cứu ung thư tốt hơn thông qua y tế hạt nhân, như đang được thực hiện tại bệnh viện 108 Hà Nội.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tiếp Đại sứ Bỉ Angelet Bruno nhân dịp sang Việt Nam nhận nhiệm kỳ công tác mới ngày 27/11/2012
Trong cuộc trả lời phỏng vấn phóng viên Báo điện tử Chính phủ mới đây, Đại sứ Bỉ tại Việt Nam, ông Angelet Bruno, đánh giá “hợp tác song phương đã tiến một bước dài” trong suốt bốn thập kỷ qua.
Đề cập đến những trụ cột hợp tác của hai nước hiện nay, Đại sứ cho biết hai bên đã nhất trí bố trí 25 triệu euro cho chương trình nước sạch và vệ sinh trong khuôn khổ hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậ và giảm nhẹ thiên tai tại ba tỉnh (Ninh Thuận, Bình Thuận và Hà Tĩnh). Theo đó, năng lực của chính quyền địa phương sẽ được tăng cường nhằm bảo đảm những nguy cơ của đô thị hóa nhanh và biến đối khí hậu được giảm thiểu tốt đa.
Về thương mại, các doanh nghiệp Việt Nam đã và đang nắm bắt những cơ hội to lớn tại thị trường châu Âu. EU trở thành đối tác thương mại lớn của Việt Nam trong năm 2012. Ngành công nghiệp cà phê đã tận dụng được chất lượng cơ sở hạ tầng của Bỉ để tiếp cận trực tiếp vào thị trường châu Âu.
Một lĩnh vực hợp tác nữa là nông nghiệp. Với đầu tư và kinh nghiệm của các trường đại học của Bỉ và của Cần Thơ, lĩnh vực này đang phát triển thành một ngành kinh doanh năng động và thịnh vượng với nhiều cơ hội xuất khẩu sang châu Âu. Cánh cửa chính cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường châu Âu là Bỉ với hệ thống cơ sở hạ tầng và dịch vụ vận chuyển tốt. Đại sứ hi vọng rằng xuất khẩu hàng hóa mềm của Việt Nam sang châu Âu sẽ được thực hiện qua các cảng biển và sân ban của Bỉ nhiều hơn, mang lại lợi ích cho cả hai nước.
Có sự trùng hợp thú vị trong lĩnh vực công nghệ cao giữa Việt Nam và Bỉ, là vào ngày 19/4 tới, một tên lửa sử dụng phần mềm của Bỉ sẽ từ Kourou (thuộc Guyana của Pháp) phóng vi vệ tinh đầu tiên của Việt Nam do Tập đoàn châu Âu EADS chế tạo, lên quỹ đạo để phục vụ mục đích quan sát địa không gian. Cùng tên lửa đó sẽ đồng thời phóng một vi vệ tinh mới do Bỉ sản xuất cho Cơ quan Vũ trụ châu Âu. Nói cách khác, Việt Nam và Bỉ cùng nhau lên không gian trong cùng 1 ngày, Đại sứ Angelet Bruno cho hay.
Đại sứ nói Vương quốc Bỉ cũng có thể dành cho Việt Nam công nghệ như đã làm với ngành vi vệ tinh trong tương lai hoặc đã làm với các thiết bị tinh vi cho lĩnh vực y học hạt nhân cũng như đào tạo các kỹ thuật viên và chuyên gia tại Bỉ trong lĩnh vực công nghệ không gian.
Về vị trí của Việt Nam trong chính sách đối ngoại của Bỉ, Đại sứ Angelet Bruno nhấn mạnh Việt Nam là một đối tác quan trọng tại Đông Nam Á. Dân số, vị trí chiến lược và sự phát triển kinh tế mạnh mẽ làm cho Việt Nam trở nên vô cùng hấp dẫn với các đối tác châu Âu”.
Việt Nam có một chương trình ngoại giao đầy tham vọng, cả ở cấp song phương lẫn trong các tổ chức quốc tế, là một trong ít nước châu Á có vị trí chiến lược tại châu Âu. Trên hết, qua tiến trình lịch sử và nhờ cộng đồng Việt Nam có vai trò quan trọng tại châu Âu cũng như vị thế thành viên của Việt Nam trong cộng đồng các nước nói tiếng Pháp, Việt Nam có mối quan hệ đặc biệt với các nước châu Âu.
Việt Nam cũng có một số quyết định chiến lược cần thực hiện trong những lĩnh vực then chốt: hạ tầng, giáo dục và y tế chẳng hạn. Châu Âu lục địa, và Bỉ nói riêng, có thể chia sẻ kinh nghiệm trong vấn đề này vì Bỉ có cơ sở hạ tầng chất lượng hàng đầu và nằm ngay giao lộ hậu cần (logistic crossroad) của châu Âu.
Nhân dịp kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Đại sứ Angelet Bruno cho rằng hai nước có thể tự hào với những gì cùng đạt được cho đến nay, tuy nhiên, theo ông hai bên cần phấn đấu hơn nữa cho tương lại.
Bỉ muốn trở thành cửa ngõ đầu tiên và là đầu mối hậu cần cho hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường châu Âu, chào đón thêm khách du lịch Việt Nam tới những thành phố lịch sử của Bỉ, Đại sứ Angelet Bruno mong muốn.
Đại sứ cũng mong muốn sẽ có nhiều sinh viên, học giả và nhà lãnh đạo của Việt Nam tới các trường đại học và cao đẳng của Bỉ. Hệ thống giáo dục của Bỉ thuộc hàng đầu và không hề đắt đỏ. Việc giao lưu phong phú nhất giữa các quốc gia chính là giao lưu về kiến thức thông qua giáo dục và đào tạo.
Đại sứ khẳng định, Bỉ sẽ tăng thêm học bổng cho sinh viên và học giả Việt Nam. Hợp tác học thuật và hợp tác trong nghiên cứu khoa học cần được mở rộng đây là những lĩnh vực ưu tiên chung của hai bên trong tương lai.
HM (VGP)