Trả lời Đại biểu Đào Xuân Yên, đoàn Thanh Hóa: “Đào tạo đại học còn tương đối tràn lan, chưa thực sự gắn kết với nhu cầu xã hội, sinh viên gặp khó khăn khi xin việc, tạo điều kiện cho những tiêu cực khi tuyển dụng cán bộ, công chức. Xin Thủ tướng cho biết ý kiến về vấn đề này? “
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trả lời: Vấn đề bạn vừa đặt ra đây là một vấn đề lớn, cũng đang đặt ra với cả xã hội. Tôi xin chia sẻ mấy ý kiến sau :
Các đoàn viên thanh niên trong buổi đối thoại.
Trước hết, tôi xin khẳng định rằng, nền kinh tế của chúng ta hiện nay đang thiếu cả thầy cả thợ chứ không phải thừa thầy thiếu thợ. Có mấy thực tế như sau. Dân số cả nước hiện nay là 88 triệu người, trong đó số người trong độ tuổi lao động là 60 triệu, chiếm 66% dân số. Có thể nói đất nước ta đang trong giai đoạn dân số vàng, tức là 2 người trong độ tuổi lao động gánh 1 người phụ thuộc, bắt đầu từ năm 2007, dự báo kéo dài 30, 35 năm. Trong số 60 triệu người đó, đến 2012 số lao động qua đào tạo các cấp là mới chiếm 46%. Nhưng trong số 46%, có 8% từ đại học trở lên, trong khi các nước phát triển triển hầu hết là những người lao động trong độ tuổi đều được đào tạo, đào tạo lại, và trong số lao động được đào tạo thì tỷ lệ từ đại học trở lên khá cao, như Malaysia là 20,1%, Thái Lan 14,2%, Hàn Quốc 33,6%. Mặt khác, nếu tính số sinh viên trên1 vạn dân thì năm 2011 Việt Nam mới có 250 sinh viên từ cao đẳng trở lên, trong khi tỷ lệ của Thái Lan từ năm 2005 là 374, Hàn Quốc 674, Nhật Bản 316, Pháp 359, Anh 380, Úc 504, Hungary 432, Chile 407…
Cơ cấu đào tạo hiện còn bất hợp lý được thể hiện qua các tỷ lệ: ĐH và trên ĐH là 1, trung học chuyên nghiệp là 1,3 và CNKT là 0,92; trong khi trên thế giới, tỷ lệ này là 1-4-10.
Tôi muốn nói, Việt Nam đang thiếu cả thày, cả thợ, cơ cấu chưa hợp lý. Do đó, Chính phủ ban hành chiến lược phát triển giáo dục đào tạo đến năm 2020, dạy nghề đến 2020, chiến lược và quy hoạch phát triển nguồn nhân lực. Mới đây, Hội nghị Trung ương có kết luận chỉ đạo về vấn đề này, với tinh thần làm sao nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển nhanh bền vững các loại hình đào tạo.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại cuộc đối thoại.
Thực tế như các bạn nêu là thiếu thày thiếu thợ, đặt ra cho các bạn trẻ con đường lập thân lập nghiệp, khẳng định mình trong cuộc sống. Con đường tiến lên rất rộng mở. Chính phủ hoan nghênh, đánh giá cao các bạn có khả năng, điều kiện thi đỗ cao đẳng, đại học, trên đại học. Tôi vui mừng về kết quả của các bạn sinh viên chúng ta. Cả nước có 2,2 triệu sinh viên cao đẳng, đại học, trên đại học. Cơ cấu phù hợp thì cần giải pháp đồng bộ, trong khuôn khổ này tôi xin chia sẻ 3 ý kiến nêu trên. Lực lượng này rất cần thiết cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các bạn đã học đúng thực chất, để có điều kiện thuận lợi để lập thân, lập nghiệp, đóng góp cho đất nước. Đảng, Nhà nước tạo mọi điều kiện để các bạn có điều kiện thuận lợi để học tập tốt.
Chúng tôi đặt ra quyết tâm, mục tiêu là không để bạn nào, em nào thi đỗ cao đẳng, đại học bỏ học vì điều kiện kinh tế, không có tiền đóng học phí. Đảng, Nhà nước nhận thức rõ chúng ta đang rất cần đội ngũ này nhưng mặt khác, đất nước cũng đang rất cần công nhân, kỹ thuật viên lành nghề. Vậy thì, những bạn, những em chưa đủ điều kiện vào ngay CĐ, ĐH thì con đường vào học trung cấp, học nghề cũng rất tốt. Có nhiều điều kiện để các bạn lập thân, lập nghiệp, khẳng định mình trong cuộc sống: Con đường vừa học vừa làm, học trong thực tiễn công tác, học liên thông, tại chức… Tất cả chúng ta đều biết, con đường học như thế này trong thực tiễn của VN và thế giới. Rất nhiều cán bộ quản lý giỏi, doanh nhân giỏi thành đạt, nhiều nhà văn hóa, khoa học, tướng lĩnh cũng trưởng thành từ con đường này.
Tôi muốn nói là con đường lập thân, lập nghiệp, khẳng định mình, đóng góp sức mình rất rộng mở kể cả vào học CĐ, ĐH, trên ĐH, kể cả vào học nghề, trung cấp chuyên nghiệp, vừa học vừa làm từ thực tiễn. Vấn đề đặt ra là phải học thật, tài năng thật, năng lực thật. Tôi muốn chia sẻ điều nữa là dù con đường nào thì sự thành đạt, thành công của mỗi bạn trẻ thì nhân tố quyết định là phải có hoài bão, ý chí, bản lĩnh, quyết tâm và sống có nghĩa tình, trách nhiệm với bản thân, gia đình, dân tộc.
Để giải quyết vấn đề lớn đặt ra là làm sao để nước ta có nhân lực chất lượng cao, cơ cấu phù hợp thì cần giải pháp đồng bộ, trong khuôn khổ này tôi xin chia sẻ 3 ý kiến nêu trên.
Trường Sa Đông
